Viêm sẽ tạo ra một “cơn bão lửa” mà trong đó hệ miễn dịch đã được hoạt hóa để sẵn sàng chiến đấu với những vi sinh vật lạ và giúp máu mang những chất dinh dưỡng đến để nhanh lành vết thương.
“Cơn bão lửa” này sẽ gây sưng, nóng, đỏ, đau… nói chung là đủ thứ “hỉ, nộ, ái, ố”. Những dấu hiệu này tuy gây khó chịu nhưng đây là phản ứng của một cơ thể khỏe mạnh để chống lại sự tấn công của vi trùng và thường được kết thúc một cách mau chóng.
Tuổi tác được cho là một yếu tố gây viêm mãn tính, tuy nhiên chỉ trong một phạm vi nào đó. Dinh dưỡng và lối sống cũng chính là nguyên nhân chủ yếu. Nhiều thầy thuốc đã trị viêm mãn tính bằng cách kê các loại toa thuốc kháng viêm giảm đau… Nhưng thật không may, sự an toàn của những loại thuốc này đang được đặt một dấu chấm hỏi, những vụ thưa kiện kéo dài triền miên, một số đã bị thu hồi bởi vì những tác dụng phụ nguy hiểm của chúng.Thế nhưng, khi “cơn bão lửa” nằm ngoài tầm kiểm soát, nó trở nên phản tác dụng, gây tổn hại mô, can thiệp vào quá trình điều trị và gây viêm mãn tính. Viêm mãn tính đôi khi được xem là một “sát nhân” thầm lặng. Y học ngày nay đã công nhận rằng viêm mãn tính là nguyên nhân gây ra các bệnh tim mạch, đái tháo đường, bệnh lão suy và thậm chí ung thư. Đây cũng là nguyên nhân gây rối loạn khớp, suyễn, dị ứng…
Thật may mắn, vẫn còn những phương cách khác mà chúng ta có thể thực hiện nhằm kiểm soát sự viêm mãn tính không mong muốn qua chế độ dinh dưỡng và lối sống. Tiếp nhận những thói quen về dinh dưỡng và lối sống sau đây có thể đi một bước xa hơn trong việc phòng chống lại các bệnh về tim mạch, tăng cường hệ miễn dịch, ngăn ngừa thấp khớp và những căn bệnh thoái hóa khác. Dưới đây là những hướng đi căn bản.
Tăng mức tiêu thụ omega-3: omega- 3 thuộc một họ chất béo được gọi là acid béo thiết yếu nhằm giúp hạn chế quá trình viêm theo một cơ chế tự nhiên. Những nguồn thực phẩm cung cấp các acid béo thực vật gồm dầu olive, hạt điều, trái bơ, hạt mè, hạt bí đỏ (bí rợ), dầu hạt cải…
Ăn nhiều cá và hải sản: lựa chọn tốt nhất là cá hồi, cá tuna, cá thu và những loại hải sản có chứa nhiều chất béo.
Những loại thực phẩm này sẽ cung cấp chất béo omega-3, giúp điều hòa sự sản sinh các chất gây viêm có tên là eicosanoid. Eicosanoid được hình thành từ chất béo trong cơ thể bởi cyclooxygenase (COX-1 và COX-2). Hải sản sẽ cung cấp cho cơ thể chúng ta các chất EPA (eicosapetaenoic acid) và DHA (docosahexaenoic acid). Đây là những chất béo omega-3, đóng vai trò quan trọng trong quá trình kháng viêm.
Tránh những chất béo dạng “trans”: đây là chất béo chuyên “ẩn mình” trong các loại bánh chiên, bánh phồng tôm, bơ đậu phộng và những loại thức ăn nhanh.
Ăn nhiều rau cải, trái cây: để làm hạn chế quá trình viêm, người bệnh cần ăn nhiều chất xơ, vitamin, khoáng chất…
Uống nhiều nước: những người có khuynh hướng viêm đau cần phải uống nhiều nước hơn người bình thường, vì nước sẽ giúp “dội” đi những độc chất trong cơ thể vốn “góp phần” vào quá trình viêm. Ngoài ra, một số loại thực phẩm cũng có sẵn hàm lượng nước đáng kể như: trái cây, rau, quả, củ…
Theo DS. Nguyễn Bá Huy Cường
ĐH. Dược Murdoch - Úc
SKDS