Nấm linh chi là loại dược liệu quý có tác dụng
bồi bổ cơ thể,
tăng cường sinh lực,
chống lão hóa cho nên còn có tên là
nấm trường thọ.
Theo cách diễn đạt truyền thống của người phương Đông, các tác dụng cụ thể của nấm linh chi được tập hợp vào những mặt tác dụng lớn như sau:
- Kiện não (làm sáng suốt, minh mẫn)
- Bảo can (bảo vệ gan)
- Cường tâm (thêm sức cho tim)
- Kiện vị (củng cố dạ dày và hệ tiêu hoá)
- Cường phế (thêm sức cho phổi, hệ hô hấp)
- Giải độc (giải toả trạng thái nhiễm độc)
- Giải cảm (giải toả trạng thái dị cảm)
- Trường sinh (sống lâu tăng tuổi thọ).
Không phải chỉ đến khi Tần Thủy Hoàng
phái ngự y Lư Sinh tìm thuốc trường sinh bất tử ở biển Đông thì nấm linh chi
mới có mặt trong lịch sử y học. Từ nhiều ngàn năm nay, nấm linh chi chiếm
vị trí cao nhất trong cổ thư Trung Quốc. Vì thế, nó không còn xa lạ với
thầy thuốc bốn phương và từ lâu đã có tên chính thức trong dược điển của
Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc… như một phương thuốc trị ung thư
Không chỉ được trọng dụng ở Á Đông, nấm linh
chi hiện là một trong những đề tài nghiên cứu và ứng dụng nóng bỏng của
ngành y dược Âu Mỹ. Y học phương Tây ắt hẳn phải có động cơ chính đáng
khi tìm về một dược liệu ở bên kia chân trời.
Tuy được xếp vào nhóm thuốc bổ thượng
phẩm của Trung y nhưng giá trị bổ dưỡng của nấm linh chi không đồng nghĩa
với tác dụng kiến tạo kiểu “vai u thịt bắp” mà miếng thịt hay quả trứng
mang lại. Đã có không biết bao nhiêu người sử dụng nấm linh chi cảm thấy
khỏe hơn, ăn ngon, ngủ yên. Nhưng khi phân tích thì nấm linh chi không có
chất đạm cần thiết cho cấu trúc của tế bào, không chứa chất cải thiện
chức năng tiêu hóa, cũng không mang hoạt chất có tính an thần. Khả năng
nâng đỡ tổng trạng của nấm linh chi là một thực tế không thể chối cãi, không
chỉ căn cứ vào cảm giác chủ quan của người bệnh, mà dựa trên các tiêu
chuẩn khoa học khách quan với định lượng rõ ràng, theo kết quả của hàng
trăm công trình nghiên cứu tại nhiều học viện từ Á sang Âu. Nếu vậy, nấm linh chi tác dụng theo cơ chế nào?
Cấu trúc độc đáo của linh chi chính là
thành phần khoáng tố vi lượng đủ loại, trong đó một số khoáng tố như
germanium, vanadium, crôm… Chúng đã được khẳng định là nhân tố quan
trọng cho nhiều loại phản ứng chống ung thư, dị ứng, lão hóa, xơ vữa,
đông máu nội mạch, giúp điều chỉnh dẫn truyền thần kinh, bảo vệ cấu trúc
của nhân tế bào. Có căn bệnh nào hiện nay thoát khỏi ảnh hưởng của các
yếu tố bệnh lý vừa kể ngoài nấm linh chi?
Với thành phần độc đáo như vừa tả, nấm linh chi phục hồi cơ thể bằng
cơ chế tác dụng gián tiếp. Trái với chức năng cung cấp
dưỡng chất theo kiểu “thiếu thì bổ sung” của các loại thuốc bổ thông
thường, nấm linh chi hữu ích cho cơ thể nhờ chọn con đường vận hành khéo léo
và linh động hơn nhiều qua kiểu đòn bẩy. Nó một mặt thanh lọc cơ thể
toàn diện và đồng bộ qua tác dụng lợi tiểu và lợi mật, một mặt kích
thích nhiều chuỗi phản ứng sinh hóa trong cơ thể nhờ vai trò xúc tác của
khoáng tố vi lượng. Nấm linh chi khéo léo đánh thức sức đề kháng của cơ thể
để từ đó điều chỉnh các rối loạn chức năng, làm lành các tổn thương cơ
quan, phục hồi hệ miễn dịch. Một khi hội đủ 3 điều kiện vừa kể thì cơ
thể rất khó bệnh, con người chậm già. Người xưa đã không quá lời khi xếp nấm linh chi vào nhóm thuốc cải lão hoàn đồng!
Nếu dựa vào hàng trăm báo cáo chuyên đề
trong các hội nghị quốc tế về hiệu quả của nấm linh chi thì vấn đề đặt ra
“Nấm linh chi có tác dụng hay không?” quả là thừa. Nếu căn cứ vào con số bệnh
nhân từ Đông sang Tây đã và đang được điều trị rất hài lòng với nấm linh
chi, thì mọi thắc mắc về cơ sở khoa học của linh chi không còn cần
thiết. Nhưng có một điều chắc chắn: Nấm linh chi không phải là thần dược
giúp sống lâu trăm tuổi, trẻ mãi không già như quảng cáo hoặc ảo vọng
của bạo chúa họ Tần. Trên nền tảng tri thức khoa học, nếu biết cách áp
dụng nấm linh chi, đó sẽ là một trong các phương tiện hữu hiệu và an toàn để
tăng cường sức đề kháng cơ thể trong cuộc sống đầy căng thẳng và ô
nhiễm môi trường nặng nề của thế kỷ 21.
TIÊU CHUẨN CHỌN NẤM LINH CHI:
Nên dùng nấm linh chi được gieo trồng chuyên
nghiệp vì chất lượng ổn định, bảo đảm hiệu quả và không có phản ứng phụ
bất lợi. Trái với quan niệm của nhiều người, nấm linh chi mọc hoang lại
không an toàn, vì hiện nay con người khó kiểm soát được sự ô nhiễm môi
trường.
Chỉ nên mua nấm linh chi có nguồn gốc, xuất
xứ rõ ràng. Đừng xuôi lòng trước những quảng cáo đường mật như nấm linh chi…
trên rừng, trên núi.
Nấm linh chi chất lượng tốt thì hai mặt không
bị mọt, mặt dưới có màu từ vàng chanh nhạt đến trắng. Mặt dưới linh chi
có màu vàng nghệ thường không tốt, vì đó không phải là màu tự nhiên của
nấm.
Nếu dùng nấm linh chi nấu nước uống, nên chọn
nấm có kích thước vừa phải, đường kính 8-20 cm. Ở kích cỡ này, nấm chưa
bị hóa gỗ hoàn toàn, hàm lượng các hợp chất polysaccharide và triterpen
còn cao nên dễ ly trích khi nấu trong nước. Các công ty dược phẩm trên
thế giới khi chiết xuất hoạt chất của nấm linh chi để sản xuất dược phẩm
cũng chỉ dùng nấm theo tiêu chuẩn trên.